X là dung dịch HCl nồng độ x mol/l. Y là dung dịch gồm Na2CO3 nồng...

Nhận xét: do $V_{C{O}_2}$ ở 2 thí nghiệm khác nhau $\to$ $n_{HCl}$ phản ứng hết ở thí nghiệm 1 (vì nếu HCl hết ở cả 2 thí nghiệm thì lượng CO2​ sinh ra phải bằng nhau)
$\to$ $n_{HCl}$ = 0,lx mol; $n_{C{O_3}^{2-}}$ = 0,ly mol; $n_{HC{O}_3^{-}}$ = 0,2y mol .
Bản chất phản ứng:
- Thí nghiệm 1: nhỏ từ từ dung dịch chứa H+​ vào dung dịch chứa $C{O}_3^{2-}$, $HC{O}_3^{-}$ thì thứ tự phản ứng xảy ra theo thứ tự như sau:
$H^{+}+C{O}_3^{2-}\to HC{O}_3^{-}+H_{2}O$
$H^{+}+HC{O}_3^{-}\to H_{2}O+C{O}_2$
Công thức tính nhanh: $n_{C{O}_2}=n_{H^{+}}-n_{C{O_3}^{2-}}$ = 0, lx - 0, ly
- Thí nghiệm 2: nhỏ từ từ dung dịch chứa $C{O}_3^{2-}$, $HC{O}_3^{-}$ vào dung dịch chứa H+​ thì xảy ra 2 phản ứng đồng thời với tốc độ như sau (không có sự ưu tiên về thứ tự phản ứng)
$H^{+}+C{O}_3^{2-}\to HC{O}_3^{-}+H_{2}O$
$H^{+}+HC{O}_3^{-}\to H_{2}O+C{O}_2$
Công thức tính toán cho dạng 2 phản ứng song song cùng xảy ra: ${\displaystyle \frac{n_{chấtAphảnứng}}{n_{chấtBphảnứng}}}={\displaystyle \frac{n_{chấtAbanđầu}}{n_{chấtBbanđầu}}}$
Do ban đầu $n_{HC{O}_3^{-}}$ =2. $n_{C{O_3}^{2-}}$ $\to$ $n_{HC{O}_3^{-}}$ phản ​ứng​ = 2. $n_{C{O_3}^{2-}}$ phản ​ứng​
Ta có:
$n_{H^{+}}=2n_{C{O_3}^{2-}phảnứng}+n_{HC{O}_3^{-}phảnứng}=4n_{C{O}_3{{}^{2-}}_{phảnứng}}{n}_{H^{+}}=2n_{C{O}_3{{}^{2-}}_{phảnứng}}+n_{HCO{{}_3^{-}}_{phảnứng}}=4n_{C{O}_3{{}^{2-}}_{{}_{phảnứng}}}\to n_{C{O}_3{{}^{2-}}_{phảnứng}}={\displaystyle \frac{n_{H^{+}}}{4}}$
$\to$ $n_{C{O_3}^{2-}}$ phản ​ứng​ = ${\displaystyle \frac{0,1x}{4}}=0,025x\to$ $n_{HC{O}_3^{-}}$ phản ​ứng​ = 0,05x
$\to$ $n_{C{O}_2}=n_{CO{{}_3^{2-}}_{phảnứng}}+n_{HCO{{}_3^{-}}_{phảnứng}}=0,025x+0,05x=0,075x$ mol.
${\displaystyle \frac{V_{C{O}_{2}phần1}}{V_{C{O}_{2}phần2}}}={\displaystyle \frac{n_{C{O}_{2}phần1}}{n_{C{O}_{2}phần2}}}={\displaystyle \frac{0,1x-0,1y}{0,075x}}={\displaystyle \frac{1}{2}}\to {\displaystyle \frac{x}{y}}={\displaystyle \frac{8}{5}}$