Câu hỏi: Sơ đồ phả hệ dưới đây mô tả hai bệnh di truyền ở một dòng họ. Biết rằng mỗi bệnh do một gen có 2 alen quy định, gen bệnh 1 nằm trên vùng không tương đồng của NST X, gen bệnh 2 nằm trên NST thường, kiểu gen dị hợp biểu hiện bệnh ở nam nhưng lại bình thường ở nữ.
Biết người 1 có bố mẹ đều bình thường. Theo lí thuyết, nếu không có đột biến, bao nhiêu phát biểu sau đây là đúng?
I. Xác định được chính xác kiểu gen của 8 người trong phả hệ
II. Xác suất để người 12 mang kiểu gen dị hợp cả 2 cặp gen là 50%.
III. Khả năng người 8 có kiểu gen giống người 10 là 1/3.
IV. Xác suất cặp 10 – 11 sinh đứa con con trai đầu lòng mang cả 2 bệnh là 3/16.
A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.
Biết người 1 có bố mẹ đều bình thường. Theo lí thuyết, nếu không có đột biến, bao nhiêu phát biểu sau đây là đúng?
I. Xác định được chính xác kiểu gen của 8 người trong phả hệ
II. Xác suất để người 12 mang kiểu gen dị hợp cả 2 cặp gen là 50%.
III. Khả năng người 8 có kiểu gen giống người 10 là 1/3.
IV. Xác suất cặp 10 – 11 sinh đứa con con trai đầu lòng mang cả 2 bệnh là 3/16.
A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.
Đáp án: Chỉ có phát biểu 4 đúng.
Giả sử bệnh 1 do gen a quy định, A quy định bình thường; kiểu gen BB quy định bình thường, bb quy định bệnh, Bb quy định bệnh ở nam nhưng bình thường ở nữ.
Với bệnh 1:
+ Những người 1, 4, có kiểu gen là XaY; những người 6, 9, 11 có kiểu gen XAY.
+ Những người 2, 3, 5, 12 có kiểu gen XAX-; người 7, 8, 10 có kiểu gen XAXa (do bố bệnh).
Với bệnh 2:
+ Những người 3, 7, 12 có kiểu gen bb; những người 4, 6, 9 có kiểu gen BB.
+ 1 có kiểu gen Bb, vì 7 bệnh nên suy ra mẹ - 2 cũng phải là Bb, lúc này 8 mang 1/3BB và 2/3Bb.
+ Người 9 có bố bình thường BB, mẹ 3 – bb nên phải có kiểu gen Bb, do vậy 10 chắc chắn là Bb.
+ Do 6 là BB nên 11 phải là Bb, và 5 cũng là Bb.
Kết hợp lại, phả hệ có những người 1, 4, 6, 7, 9, 10, 11 là biết rõ kiểu gen.
Do đó:
- I sai, xác định được 7 kiểu gen.
- II sai, người 12 chắc chắn là bb, có mẹ là 8 mang (1/3BB : 2/3Bb)XAXa, bố là 9 mang BbXAY, nên khả năng người 8 mang kiểu gen dị hợp là 1/2 x (2/3 x 1/2 + 1/3 x 1/2) = 1/4 = 25%.
- III sai, khả năng 8 và 10 giống nhau, tức có kiểu gen BbXAXa là 2/3.
- IV đúng, khả năng đứa con trai đầu lòng của 10 x 11 : BbXAXa x BbXAY mang cả 2 bệnh là: 3/4(Bb + bb) x 1/4XaY = 3/16.
Giả sử bệnh 1 do gen a quy định, A quy định bình thường; kiểu gen BB quy định bình thường, bb quy định bệnh, Bb quy định bệnh ở nam nhưng bình thường ở nữ.
Với bệnh 1:
+ Những người 1, 4, có kiểu gen là XaY; những người 6, 9, 11 có kiểu gen XAY.
+ Những người 2, 3, 5, 12 có kiểu gen XAX-; người 7, 8, 10 có kiểu gen XAXa (do bố bệnh).
Với bệnh 2:
+ Những người 3, 7, 12 có kiểu gen bb; những người 4, 6, 9 có kiểu gen BB.
+ 1 có kiểu gen Bb, vì 7 bệnh nên suy ra mẹ - 2 cũng phải là Bb, lúc này 8 mang 1/3BB và 2/3Bb.
+ Người 9 có bố bình thường BB, mẹ 3 – bb nên phải có kiểu gen Bb, do vậy 10 chắc chắn là Bb.
+ Do 6 là BB nên 11 phải là Bb, và 5 cũng là Bb.
Kết hợp lại, phả hệ có những người 1, 4, 6, 7, 9, 10, 11 là biết rõ kiểu gen.
Do đó:
- I sai, xác định được 7 kiểu gen.
- II sai, người 12 chắc chắn là bb, có mẹ là 8 mang (1/3BB : 2/3Bb)XAXa, bố là 9 mang BbXAY, nên khả năng người 8 mang kiểu gen dị hợp là 1/2 x (2/3 x 1/2 + 1/3 x 1/2) = 1/4 = 25%.
- III sai, khả năng 8 và 10 giống nhau, tức có kiểu gen BbXAXa là 2/3.
- IV đúng, khả năng đứa con trai đầu lòng của 10 x 11 : BbXAXa x BbXAY mang cả 2 bệnh là: 3/4(Bb + bb) x 1/4XaY = 3/16.
Đáp án D.