Câu hỏi: Ở ruồi giấm, alen A quy định thân xám trội hoàn toàn so với alen a quy định thân đen, alen B quy định cánh dài trội hoàn toàn so với alen b quy định cánh cụt. Hai cặp gen này cùng nằm trên một cặp NST thường. Alen D quy định mắt đỏ trội hoàn toàn so với alen d quy định mắt trắng. Gen quy định màu mắt nằm trên NST giới tính X, không có alen tương ứng trên Y. Thực hiện phép lai $\dfrac{AB}{ab}{{X}^{D}}{{X}^{d}}\times \dfrac{Ab}{ab}{{X}^{D}}Y$, thu được F1. Ở F1, ruồi thân đen, cánh cụt, mắt đỏ chiếm 10%. Theo lí thuyết, có bao nhiều dự đoán sau đây đúng?
I. Tỷ lệ ruồi đực mang một trong 3 tính trạng trội ở F1 chiếm 14,53%.
II. Tỷ lệ ruồi cái dị hợp về 2 trong 3 cặp gen ở F1 chiếm 17,6%.
III. Tỷ lệ ruồi đực có kiểu gen mang 2 alen trội ở F1 chiếm 15%.
IV. Tỷ lệ ruồi cái mang 3 alen trội ở F1 chiếm 14,6%.
A. 3.
B. 2.
C. 4.
D. 1.
I. Tỷ lệ ruồi đực mang một trong 3 tính trạng trội ở F1 chiếm 14,53%.
II. Tỷ lệ ruồi cái dị hợp về 2 trong 3 cặp gen ở F1 chiếm 17,6%.
III. Tỷ lệ ruồi đực có kiểu gen mang 2 alen trội ở F1 chiếm 15%.
IV. Tỷ lệ ruồi cái mang 3 alen trội ở F1 chiếm 14,6%.
A. 3.
B. 2.
C. 4.
D. 1.
Phương pháp:Bước 1: Tính tần số HVG
+ Tính ab/ab + ab = ?
+ Tính f khi biết ab
Bước 2: Tính tỉ lệ các kiểu hình còn lại
Sử dụng công thức
+ P dị hợp 1 cặp gen: Aa, Bb x Aa, bb: A-B- = 0,25 + aabb: A-bb = 0,5 – aabb, aaB - = 0,25 – aabb
Bước 3: Xét các phát biểu
Giao tử liên kết = (1-f)/2; giao tử hoán vị: f/2
Cách giải:
Tỷ lệ ruồi thân đen, cánh cụt, mắt đỏ: $\to $ con cái cho ab = 0,4 (là giao tử liên kết) $\to $ f = 20%
$P:\dfrac{AB}{ab}{{X}^{D}}{{X}^{d}}\times \dfrac{Ab}{ab}{{X}^{d}}Y;f=20\%$
$\to $ (0,4AB : 0,4ab : 0, laB : 0,1AB)(0,5Ab :0,5ab) $\left( 1{{X}^{D}}{{X}^{d}}:1{{X}^{d}}{{X}^{d}}:1{{X}^{D}}Y:1{{X}^{d}}Y \right)$
A-B- = 0,4 + 0,5 Ab $\times $ 0,1aB = 0,45; aabb = 0,2; Aabb = 0,1 + 0,4ab $\times $ 0,5 = 0,3; aaBb = 0,05
Xét các phát biểu
I sai. Ruồi đực có kiểu hình trội 1 tính trạng $A-bb{{X}^{d}}Y+aaB-{{X}^{d}}Y+aabb{{X}^{D}}Y$ là :
$0,3\times 0,25+0,05\times 0,25+0,2\times 0,25=0,1375=13,75\%$
II sai. Ruồi cái dị hợp 2 cặp gen (Ab/aB + ab/AB) XdXd + (Ab/ab + Ab/AB+ ab/Ab + ab/aB) ${{X}^{D}}{{X}^{d}}$
$0,5\times \left( 0,1+0,4 \right)\times 0,25+0,5\times \left( 0,4+0,4+0,1+0,1 \right)\times 0,25=0,1875=18,75\%$
III đúng. Ruồi ♂ mang 2 alen trội: (ab/AB + Ab/aB + Ab/Ab)XdY + (ab/Ab + ab/aB+ Ab/ab) XDY chiếm tỉ lệ: 0,5 x (0,4 + 0,1 +0,1) $\times $ 0,25 + 0,5 $\times $ (0,1 + 0,1 + 0,4) $\times $ 0,25 = 0,15 = 15%
IV sai. Ruồi ♀ mang 3 alen trội: (ab/AB + Ab/aB + Ab/Ab)XDXd + (Ab/AB) XdXd chiếm tỉ lệ:
0,5 $\times $ (0,4 + 0,1 + 0,1) $\times $ 0,25 + 0,5 $\times $ 0,4 $\times $ 0,25 = 0,125 = 12,5%
+ Tính ab/ab + ab = ?
+ Tính f khi biết ab
Bước 2: Tính tỉ lệ các kiểu hình còn lại
Sử dụng công thức
+ P dị hợp 1 cặp gen: Aa, Bb x Aa, bb: A-B- = 0,25 + aabb: A-bb = 0,5 – aabb, aaB - = 0,25 – aabb
Bước 3: Xét các phát biểu
Giao tử liên kết = (1-f)/2; giao tử hoán vị: f/2
Cách giải:
Tỷ lệ ruồi thân đen, cánh cụt, mắt đỏ: $\to $ con cái cho ab = 0,4 (là giao tử liên kết) $\to $ f = 20%
$P:\dfrac{AB}{ab}{{X}^{D}}{{X}^{d}}\times \dfrac{Ab}{ab}{{X}^{d}}Y;f=20\%$
$\to $ (0,4AB : 0,4ab : 0, laB : 0,1AB)(0,5Ab :0,5ab) $\left( 1{{X}^{D}}{{X}^{d}}:1{{X}^{d}}{{X}^{d}}:1{{X}^{D}}Y:1{{X}^{d}}Y \right)$
A-B- = 0,4 + 0,5 Ab $\times $ 0,1aB = 0,45; aabb = 0,2; Aabb = 0,1 + 0,4ab $\times $ 0,5 = 0,3; aaBb = 0,05
Xét các phát biểu
I sai. Ruồi đực có kiểu hình trội 1 tính trạng $A-bb{{X}^{d}}Y+aaB-{{X}^{d}}Y+aabb{{X}^{D}}Y$ là :
$0,3\times 0,25+0,05\times 0,25+0,2\times 0,25=0,1375=13,75\%$
II sai. Ruồi cái dị hợp 2 cặp gen (Ab/aB + ab/AB) XdXd + (Ab/ab + Ab/AB+ ab/Ab + ab/aB) ${{X}^{D}}{{X}^{d}}$
$0,5\times \left( 0,1+0,4 \right)\times 0,25+0,5\times \left( 0,4+0,4+0,1+0,1 \right)\times 0,25=0,1875=18,75\%$
III đúng. Ruồi ♂ mang 2 alen trội: (ab/AB + Ab/aB + Ab/Ab)XdY + (ab/Ab + ab/aB+ Ab/ab) XDY chiếm tỉ lệ: 0,5 x (0,4 + 0,1 +0,1) $\times $ 0,25 + 0,5 $\times $ (0,1 + 0,1 + 0,4) $\times $ 0,25 = 0,15 = 15%
IV sai. Ruồi ♀ mang 3 alen trội: (ab/AB + Ab/aB + Ab/Ab)XDXd + (Ab/AB) XdXd chiếm tỉ lệ:
0,5 $\times $ (0,4 + 0,1 + 0,1) $\times $ 0,25 + 0,5 $\times $ 0,4 $\times $ 0,25 = 0,125 = 12,5%
Đáp án D.