Câu hỏi: Ở một loài thú, màu lông do một gen có 5 alen nằm trên NST thường quy định, alen A1 quy định lông đen trội hoàn toàn so với alen ${{A}_{2}},{{A}_{3}},{{A}_{4}},{{A}_{5}}$ ; alen A2 quy định lông nâu trội hoàn toàn so với alen ${{A}_{3}},{{A}_{4}},{{A}_{5}}$, alen A3 quy định lông xám trội hoàn toàn so với alen ${{A}_{4}},{{A}_{5}}$ ; alen A4 quy định lông hung trội hoàn toàn so với alen A5 quy định lông trắng. Biết rằng quần thể đang cân bằng di truyền, các alen có tần số bằng nhau. Theo lí thuyết, phát biểu nào sau đây đúng?
A. Cho tất cả các cá thể lông đen giao phối với nhau thì ở đời con, kiểu hình lông đen chiếm tỉ lệ 20/27.
B. Trong quần thể, số cá thể lông đen chiếm tỉ lệ 36%.
C. Cho tất cả các con lông xám giao phối với tất cả các con lông nâu thì ở đời con, kiểu hình lông trắng chiếm tỉ lệ 1/36.
D. Giả sử chỉ có các cá thể có cùng màu lông mới giao phối với nhau thì ở F1, số cá thể lông hung chiếm 11/105.
A. Cho tất cả các cá thể lông đen giao phối với nhau thì ở đời con, kiểu hình lông đen chiếm tỉ lệ 20/27.
B. Trong quần thể, số cá thể lông đen chiếm tỉ lệ 36%.
C. Cho tất cả các con lông xám giao phối với tất cả các con lông nâu thì ở đời con, kiểu hình lông trắng chiếm tỉ lệ 1/36.
D. Giả sử chỉ có các cá thể có cùng màu lông mới giao phối với nhau thì ở F1, số cá thể lông hung chiếm 11/105.
Bước 1: Tính tấn số alen → tần số kiểu gen dị hợp và đồng hợp.
Bước 2: Xét các phát biểu.
Cách giải:
Ta có tần số alen: ${{A}_{1}}={{A}_{2}}={{A}_{3}}={{A}_{4}}={{A}_{5}}=\dfrac{1}{5}=0,2$
Các kiểu gen đồng hợp có tỉ lệ 0,04; dị hợp có tỉ lệ 0,08
Xét các đáp án:
A sai, các con lông đen có tỉ lệ: $0,04{{A}_{1}}{{A}_{1}}:0,08{{A}_{1}}{{A}_{2}}:0,08{{A}_{1}}{{A}_{3}}:0,08{{A}_{1}}{{A}_{4}}:0,08{{A}_{1}}{{A}_{5}}\to $ tần số alen: ${{A}_{1}}=\dfrac{0,04+4\times \dfrac{0,08}{2}}{0,36}=\dfrac{5}{9}\to $ Tổng tần số các alen còn lại là $\dfrac{4}{9}$
Khi cho các con lông đen ngẫu phối thì tỉ lệ lông đen thu được là: $1-{{\left( \dfrac{4}{9} \right)}^{2}}=\dfrac{65}{81}$
B đúng, tỉ lệ lông đen: $1-{{\left( {{A}_{2}}+{{A}_{3}}+{{A}_{4}}+{{A}_{5}} \right)}^{2}}=1-{{0,8}^{2}}=0,36$
C sai, Cho tất cả các con lông xám $\left( 0,04{{A}_{2}}{{A}_{2}}:0,08{{A}_{2}}{{A}_{3}}:0,08{{A}_{2}}{{A}_{4}}:0,08{{A}_{2}}{{A}_{5}} \right)$ giao phối với tất cả các con lông nâu $\left( 0,04{{A}_{3}}{{A}_{3}}:0,08{{A}_{3}}{{A}_{4}}:0,08{{A}_{3}}{{A}_{5}} \right)$
Ta tính tần số alen ${{A}_{5}}$
+ Ở các cá thể lông xám: ${{A}_{5}}=\dfrac{\dfrac{0,08}{2}}{0,04+0,08\times 3}=\dfrac{1}{7}$
+ Ở các cá thể lông nâu: ${{A}_{5}}=\dfrac{\dfrac{0,08}{2}}{0,04+0,08\times 2}=\dfrac{1}{5}$
Vậy tỉ lệ lông trắng là: $\dfrac{1}{5}\times \dfrac{1}{7}=\dfrac{1}{35}$
D sai,
Nếu ra chỉ tính cho các con lông hung giao phối với nhau: $0,04{{A}_{4}}{{A}_{4}}:0,08{{A}_{4}}{{A}_{5}}$
Tỉ lệ con lông trắng là: $0,12-0,08\times 0,08\times \dfrac{1}{4}=0,1184>\dfrac{11}{105}$
Bước 2: Xét các phát biểu.
Cách giải:
Ta có tần số alen: ${{A}_{1}}={{A}_{2}}={{A}_{3}}={{A}_{4}}={{A}_{5}}=\dfrac{1}{5}=0,2$
Các kiểu gen đồng hợp có tỉ lệ 0,04; dị hợp có tỉ lệ 0,08
Xét các đáp án:
A sai, các con lông đen có tỉ lệ: $0,04{{A}_{1}}{{A}_{1}}:0,08{{A}_{1}}{{A}_{2}}:0,08{{A}_{1}}{{A}_{3}}:0,08{{A}_{1}}{{A}_{4}}:0,08{{A}_{1}}{{A}_{5}}\to $ tần số alen: ${{A}_{1}}=\dfrac{0,04+4\times \dfrac{0,08}{2}}{0,36}=\dfrac{5}{9}\to $ Tổng tần số các alen còn lại là $\dfrac{4}{9}$
Khi cho các con lông đen ngẫu phối thì tỉ lệ lông đen thu được là: $1-{{\left( \dfrac{4}{9} \right)}^{2}}=\dfrac{65}{81}$
B đúng, tỉ lệ lông đen: $1-{{\left( {{A}_{2}}+{{A}_{3}}+{{A}_{4}}+{{A}_{5}} \right)}^{2}}=1-{{0,8}^{2}}=0,36$
C sai, Cho tất cả các con lông xám $\left( 0,04{{A}_{2}}{{A}_{2}}:0,08{{A}_{2}}{{A}_{3}}:0,08{{A}_{2}}{{A}_{4}}:0,08{{A}_{2}}{{A}_{5}} \right)$ giao phối với tất cả các con lông nâu $\left( 0,04{{A}_{3}}{{A}_{3}}:0,08{{A}_{3}}{{A}_{4}}:0,08{{A}_{3}}{{A}_{5}} \right)$
Ta tính tần số alen ${{A}_{5}}$
+ Ở các cá thể lông xám: ${{A}_{5}}=\dfrac{\dfrac{0,08}{2}}{0,04+0,08\times 3}=\dfrac{1}{7}$
+ Ở các cá thể lông nâu: ${{A}_{5}}=\dfrac{\dfrac{0,08}{2}}{0,04+0,08\times 2}=\dfrac{1}{5}$
Vậy tỉ lệ lông trắng là: $\dfrac{1}{5}\times \dfrac{1}{7}=\dfrac{1}{35}$
D sai,
Nếu ra chỉ tính cho các con lông hung giao phối với nhau: $0,04{{A}_{4}}{{A}_{4}}:0,08{{A}_{4}}{{A}_{5}}$
Tỉ lệ con lông trắng là: $0,12-0,08\times 0,08\times \dfrac{1}{4}=0,1184>\dfrac{11}{105}$
Đáp án B.