Câu hỏi: Một loài thực vật, tính trạng chiều cao thân do 2 cặp gen A, a và B, b phân li độc lập cùng quy định: kiểu gen có cả hai loại alen trội A và B quy định thân cao, các kiểu gen còn lại đều quy định thân thấp. Alen D quy định hoa vàng trội hoàn toàn so với alen d quy định hoa trắng. Cho cây dị hợp tử về 3 cặp gen (P) tự thụ phấn thu được ${{F}_{1}}$ có kiểu hình phân li theo tỉ lệ 6 cây thân cao, hoa vàng : 6 cây thân thấp, hoa vàng : 3 cây thân cao, hoa trắng : 1 cây thân thấp, hoa trắng. Theo lý thuyết, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng?
I. Kiểu gen của cây (P) có thể là $\dfrac{Ad}{aD}Bb$.
II. ${{F}_{1}}$ có 1/4 số cây thân cao, hoa vàng dị hợp tử về 3 cặp gen.
III. ${{F}_{1}}$ có tối đa 7 loại kiểu gen.
IV. ${{F}_{1}}$ có 3 loại kiểu gen quy định thân thấp, hoa vàng.
A. 2.
B. 4.
C. 3.
D. 1.
I. Kiểu gen của cây (P) có thể là $\dfrac{Ad}{aD}Bb$.
II. ${{F}_{1}}$ có 1/4 số cây thân cao, hoa vàng dị hợp tử về 3 cặp gen.
III. ${{F}_{1}}$ có tối đa 7 loại kiểu gen.
IV. ${{F}_{1}}$ có 3 loại kiểu gen quy định thân thấp, hoa vàng.
A. 2.
B. 4.
C. 3.
D. 1.
A-B-: cao; (A-bb ; aaB- ; aabb) : thân thấp ; D : vàng >> d : trắng
Giả sử cặp (A, a) và cặp (D, d) cùng nằm trên một NST và phân li độc lập với cặp Bb
${{F}_{1}}$ cây thân cao, hoa trắng (A-B-dd) $=\dfrac{3}{\left( 6+6+3+1 \right)}=\dfrac{3}{16}=0,1875\to \dfrac{A\text{d}}{-d}=0,1875:0,75=0,25$
$\to \dfrac{a\text{d}}{a\text{d}}=0,25-0,25=0\%$, các gen liên kết hoàn toàn hoặc hoán vị gen ở một bên, ít nhất một trong hai bên bố mẹ không thể cho các loại giao tử $\underline{ab};\underline{AB}$, vậy kiểu gen của bố mẹ là dị hợp tử chéo $\to $ Kiểu gen của P là: $\dfrac{A\text{d}}{a\text{D}}Bb\to $ I đúng
- $P:\dfrac{\text{Ad}}{a\text{D}}Bb\times \dfrac{A\text{d}}{a\text{D}}Bb$
Có $\to \dfrac{A\text{d}}{a\text{D}}\times \dfrac{A\text{d}}{a\text{D}}\to \dfrac{1}{4}\dfrac{A\text{d}}{A\text{d}}:\dfrac{2}{4}\dfrac{A\text{d}}{a\text{D}}:\dfrac{1}{4}\dfrac{a\text{D}}{a\text{D}}$ và $Bb\times Bb\to 1/4BB:2/4Bb:1/4bb$
Nếu liên kết gen hoàn toàn ở 2 bên bố và mẹ $\to $ Số cây thân cao, hoa vàng dị hợp tử về 3 cặp gen: $\dfrac{A\text{d}}{a\text{D}}Bb=1/2.1/2=1/4$. Nếu xảy ra hoán vị gen ở một bên thì tỉ lệ $\dfrac{A\text{d}}{a\text{D}}Bb$ khác $1/4$
$\to $ II sai
- III sai vì trong trường hợp hoán vị gen ở một bên thì số kiểu gen tối đa được tạo ra là: $7.3=21$ kiểu gen. (trong đó $\dfrac{A\text{d}}{a\text{D}}\times \dfrac{A\text{d}}{a\text{D}}$ cho 7 loại kiểu gen, $Bb\times Bb$ cho 3 loại kiểu gen).
- IV sai vì nếu không có hoán vị xảy ra thì ${{F}_{1}}$ có 2 loại kiểu gen quy định cây thân thấp, hoa vàng. Nếu có hoán vị gen xảy ra thì ${{F}_{1}}$ có 4 loại kiểu gen quy định cây thân thấp, hoa vàng.
Vậy chỉ có 1 phát biểu đúng
[havetable]
[/havetable]
Giả sử cặp (A, a) và cặp (D, d) cùng nằm trên một NST và phân li độc lập với cặp Bb
${{F}_{1}}$ cây thân cao, hoa trắng (A-B-dd) $=\dfrac{3}{\left( 6+6+3+1 \right)}=\dfrac{3}{16}=0,1875\to \dfrac{A\text{d}}{-d}=0,1875:0,75=0,25$
$\to \dfrac{a\text{d}}{a\text{d}}=0,25-0,25=0\%$, các gen liên kết hoàn toàn hoặc hoán vị gen ở một bên, ít nhất một trong hai bên bố mẹ không thể cho các loại giao tử $\underline{ab};\underline{AB}$, vậy kiểu gen của bố mẹ là dị hợp tử chéo $\to $ Kiểu gen của P là: $\dfrac{A\text{d}}{a\text{D}}Bb\to $ I đúng
- $P:\dfrac{\text{Ad}}{a\text{D}}Bb\times \dfrac{A\text{d}}{a\text{D}}Bb$
Có $\to \dfrac{A\text{d}}{a\text{D}}\times \dfrac{A\text{d}}{a\text{D}}\to \dfrac{1}{4}\dfrac{A\text{d}}{A\text{d}}:\dfrac{2}{4}\dfrac{A\text{d}}{a\text{D}}:\dfrac{1}{4}\dfrac{a\text{D}}{a\text{D}}$ và $Bb\times Bb\to 1/4BB:2/4Bb:1/4bb$
Nếu liên kết gen hoàn toàn ở 2 bên bố và mẹ $\to $ Số cây thân cao, hoa vàng dị hợp tử về 3 cặp gen: $\dfrac{A\text{d}}{a\text{D}}Bb=1/2.1/2=1/4$. Nếu xảy ra hoán vị gen ở một bên thì tỉ lệ $\dfrac{A\text{d}}{a\text{D}}Bb$ khác $1/4$
$\to $ II sai
- III sai vì trong trường hợp hoán vị gen ở một bên thì số kiểu gen tối đa được tạo ra là: $7.3=21$ kiểu gen. (trong đó $\dfrac{A\text{d}}{a\text{D}}\times \dfrac{A\text{d}}{a\text{D}}$ cho 7 loại kiểu gen, $Bb\times Bb$ cho 3 loại kiểu gen).
- IV sai vì nếu không có hoán vị xảy ra thì ${{F}_{1}}$ có 2 loại kiểu gen quy định cây thân thấp, hoa vàng. Nếu có hoán vị gen xảy ra thì ${{F}_{1}}$ có 4 loại kiểu gen quy định cây thân thấp, hoa vàng.
Vậy chỉ có 1 phát biểu đúng
[havetable]
Note 7
Đối với kiểu gen dị hợp từ chéo thì trong trường hợp liên kết gen hoàn toàn hay hoán vị gen ở một bên, đời con cũng luôn cho tỉ lệ kiểu gen dạng trội – lặn : trội – trội : lặn – trội là 1 : 2 : 1[/havetable]
Đáp án D.