Câu hỏi:
1. Các yếu tố tự sự và miêu tả trong "Bài ca nhà tranh bị gió thu phá"và ý nghĩa:
- Đoạn 1: miêu tả kết hợp với tự sự. => Dựng lại một bức tranh toàn cảnh về cảnh vật và sự việc để làm nền cho tâm trạng.
- Đoạn 2: tự sự có kết hợp với biểu cảm. => Kể chuyện và giải thích cho tâm trạng bất lực.
- Đoạn 3: miêu tả có kết hợp với biểu cảm. => Đặc tả tâm trạng ít ngủ.
- Đoạn 4: biểu cảm trực tiếp. => Mơ ước ngôi nhà nghìn gian cho mọi người dù mình có bị chết cóng.
2.
a)
- Yếu tố tự sự: Bố tất bật đi từ khi sương còn đẫm trên ngọn cỏ. Khi bố về cũng là lúc cây cỏ đẫm sương đêm.
- Yếu tố miêu tả: những ngón chân của bố khum khum, gan bàn chân bao giờ cũng xám xịt và lỗ rỗ, mu bàn chân mốc trắng, …
- Cảm nghĩ: Bố ơi! … thành bệnh.
⟹ Nếu không có yếu tố miêu tả và tự sự thì yếu tố biểu cảm khó mà bộc lộ được.
b) Tình cảm là chất keo gắn các yếu tố tự sự, miêu tả thành một mạch văn.
Kể lại nội dung "Bài ca nhà tranh bị gió thu phá":
Cơn lốc dữ dằn kéo đến vào giữa trời thu tháng tám, cuốn phăng ba nẹp tranh trên mái nhà của Đỗ Phủ sang tận bờ sông bên kia. Đám trẻ lao vào cướp đi những nẹp tranh ấy. Vì tuổi cao sức yếu, nhà thơ chỉ biết đứng nhìn chịu mất rồi chống gậy ra về trong tiếng than thở xót xa. Chốc sau gió lặng, mây đen kéo về rồi mưa rơi. Trời lạnh buốt. Cả nhà chỉ có mỗi tấm chăn rách con lại đạp nát. Suốt đêm nhà thơ phải chịu rét, chịu dột ướt sũng, tê tái hết cả người. Từ ngày loạn lạc nỗi lòng lo lắng dày vò bao đêm khiến ông không yên giấc, giờ lại thêm cái lạnh như dao cứa làm sao ông chợp mắt nổi? Trong đêm, Đỗ Phủ ao ước có ngôi nhà đồ sộ vạn gian để dành cho tất cả kẻ sĩ trong thiên hạ. Đâu chỉ có thế, nhà thơ còn đem cả ao ước đánh đổi bằng sự tan nát của mình thậm chí là cả tính mạng để lấy ngôi nhà vạn gian kia. Trên đời này có được mấy tấm lòng vĩ đại như Đỗ Phủ.
Gợi ý:
- Kể lại chuyện đổi tóc rối lấy kẹo.
- Kẹo được làm bằng từ mầm cây mạ, mầm thóc.
- Loại kẹo chỉ đổi tóc rối chứ không bán.
- Tả cảnh chải tóc của người mẹ, vo tóc rối giắt lên mái nhà.
- Cảm xúc: kẹo mầm tuổi thơ…
Tham khảo
Bạn đã bao giờ ăn kẹo mầm chưa? Loại kẹo mà ở những làng quê xưa, bọn trẻ chúng tôi thích nhất. Điều thú vị hơn là nó được đổi từ tóc rối. Bà tôi, mẹ tôi và các cô tôi, mỗi lần chải đầu, gội đầu lại chải ra được một tí tóc rối. Đó là những búp tóc chỉ bé bằng đầu ngón tay thôi, ai chải đầu được tý nào cũng cuộn lại, gài lên mái gianh .
Với tiếng rao: "Ai tóc rối đổi kẹo không nào". Tiếng rao như một câu hỏi vu vơ cứ ngân dài trong những ngõ quê. Chắc người lớn chẳng ai để ý đến tiếng rao ấy. Nhưng bọn trẻ con chúng tôi thì cứ dỏng tai lên nghe, xem cái tiếng rao của bà hàng kẹo mầm đã gần đến ngõ nhà mình chưa. Và khi đã chắc chắn là bà hàng kẹo mầm đang đi về phía nhà mình rồi, anh em tôi bắc cái ghế đẩu trèo lên, đưa tay vào những khe tầu lá cọ moi ra những búi tóc rối. Chúng tôi gỡ gỡ búi tóc ra, vo lẫn vào nhau thành một nắm tưởng như to tướng trong lòng bàn tay, với hy vọng sẽ đổi được cái kẹo to. Bọn trẻ ngồi vây quanh bà hàng kẹo mầm, vừa xem, vừa chờ đến lượt mình, mỗi thằng cầm một nắm tóc rối bù xù. Bà hàng kẹo đỗ quang gánh, mở cái mẹt đậy thúng ra, lấy nồi kẹo mầm và một nắm que tăm để lên mẹt. Tay phải bà ta thoăn thoắt véo kẹo, kéo dài sợi kẹo từ trong nồi ra như làm phép. Tay trái bà ta cầm cái que tăm, mỗi lần hai tay bà chập vào nhau là một đoạn của sợi kẹo lại dính vào đầu que tăm que bên trái. Những sợi kẹo nhỏ như tơ tằm, cứ chập vào lại kéo ra như người biểu diễn một điệu múa. Người xem đến hoa mắt không nhận ra hai tay bà hàng kẹo vừa xoay que tăm vừa dính sợi kẹo vào đầu que nữa. Bọn trẻ chúng tôi đứa nào cũng kêu rằng túm tóc của mình to, bà phải thêm kẹo. Bà hàng kẹo không bao giờ cãi lại bọn trẻ con, bà nhanh miệng làm vừa lòng bọn trẻ bằng cách càng kéo mỏng sợi kẹo ra và chập thêm vào đầu que tăm.
Bà hàng kẹo làm rất nhanh, chỉ một lúc sau, hơn một chục đứa chúng tôi đứa nào cũng có trên tay một que kẹo. Những sợi kẹo xù trên đầu que tăm như một bối bòng bong. Trông thì to xù như một bông hoa mẫu đơn, tưởng có thể ăn suốt ngày cũng không hết được. Nhưng chỉ cần cho vào mồm ngậm lại, xoay một cái là những sợi kẹo tóp lại dính vào nhau, chỉ to bằng cái quả xoan hay cái hạt táo.
Đó là những kỷ niệm của một thời thơ ấu, của lớp người bây giờ đã bạc đầu cả rồi
Phần I
TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN BIỂU CẢM1. Các yếu tố tự sự và miêu tả trong "Bài ca nhà tranh bị gió thu phá"và ý nghĩa:
- Đoạn 1: miêu tả kết hợp với tự sự. => Dựng lại một bức tranh toàn cảnh về cảnh vật và sự việc để làm nền cho tâm trạng.
- Đoạn 2: tự sự có kết hợp với biểu cảm. => Kể chuyện và giải thích cho tâm trạng bất lực.
- Đoạn 3: miêu tả có kết hợp với biểu cảm. => Đặc tả tâm trạng ít ngủ.
- Đoạn 4: biểu cảm trực tiếp. => Mơ ước ngôi nhà nghìn gian cho mọi người dù mình có bị chết cóng.
2.
a)
- Yếu tố tự sự: Bố tất bật đi từ khi sương còn đẫm trên ngọn cỏ. Khi bố về cũng là lúc cây cỏ đẫm sương đêm.
- Yếu tố miêu tả: những ngón chân của bố khum khum, gan bàn chân bao giờ cũng xám xịt và lỗ rỗ, mu bàn chân mốc trắng, …
- Cảm nghĩ: Bố ơi! … thành bệnh.
⟹ Nếu không có yếu tố miêu tả và tự sự thì yếu tố biểu cảm khó mà bộc lộ được.
b) Tình cảm là chất keo gắn các yếu tố tự sự, miêu tả thành một mạch văn.
Phần II
LUYỆN TẬPCâu 1
Trả lời câu 1 (trang 138, SGK Ngữ văn 7, tập 1)Kể lại nội dung "Bài ca nhà tranh bị gió thu phá":
Cơn lốc dữ dằn kéo đến vào giữa trời thu tháng tám, cuốn phăng ba nẹp tranh trên mái nhà của Đỗ Phủ sang tận bờ sông bên kia. Đám trẻ lao vào cướp đi những nẹp tranh ấy. Vì tuổi cao sức yếu, nhà thơ chỉ biết đứng nhìn chịu mất rồi chống gậy ra về trong tiếng than thở xót xa. Chốc sau gió lặng, mây đen kéo về rồi mưa rơi. Trời lạnh buốt. Cả nhà chỉ có mỗi tấm chăn rách con lại đạp nát. Suốt đêm nhà thơ phải chịu rét, chịu dột ướt sũng, tê tái hết cả người. Từ ngày loạn lạc nỗi lòng lo lắng dày vò bao đêm khiến ông không yên giấc, giờ lại thêm cái lạnh như dao cứa làm sao ông chợp mắt nổi? Trong đêm, Đỗ Phủ ao ước có ngôi nhà đồ sộ vạn gian để dành cho tất cả kẻ sĩ trong thiên hạ. Đâu chỉ có thế, nhà thơ còn đem cả ao ước đánh đổi bằng sự tan nát của mình thậm chí là cả tính mạng để lấy ngôi nhà vạn gian kia. Trên đời này có được mấy tấm lòng vĩ đại như Đỗ Phủ.
Câu 2
Trả lời câu 2 (trang 138, SGK Ngữ văn 7, tập 1)Gợi ý:
- Kể lại chuyện đổi tóc rối lấy kẹo.
- Kẹo được làm bằng từ mầm cây mạ, mầm thóc.
- Loại kẹo chỉ đổi tóc rối chứ không bán.
- Tả cảnh chải tóc của người mẹ, vo tóc rối giắt lên mái nhà.
- Cảm xúc: kẹo mầm tuổi thơ…
Tham khảo
Bạn đã bao giờ ăn kẹo mầm chưa? Loại kẹo mà ở những làng quê xưa, bọn trẻ chúng tôi thích nhất. Điều thú vị hơn là nó được đổi từ tóc rối. Bà tôi, mẹ tôi và các cô tôi, mỗi lần chải đầu, gội đầu lại chải ra được một tí tóc rối. Đó là những búp tóc chỉ bé bằng đầu ngón tay thôi, ai chải đầu được tý nào cũng cuộn lại, gài lên mái gianh .
Với tiếng rao: "Ai tóc rối đổi kẹo không nào". Tiếng rao như một câu hỏi vu vơ cứ ngân dài trong những ngõ quê. Chắc người lớn chẳng ai để ý đến tiếng rao ấy. Nhưng bọn trẻ con chúng tôi thì cứ dỏng tai lên nghe, xem cái tiếng rao của bà hàng kẹo mầm đã gần đến ngõ nhà mình chưa. Và khi đã chắc chắn là bà hàng kẹo mầm đang đi về phía nhà mình rồi, anh em tôi bắc cái ghế đẩu trèo lên, đưa tay vào những khe tầu lá cọ moi ra những búi tóc rối. Chúng tôi gỡ gỡ búi tóc ra, vo lẫn vào nhau thành một nắm tưởng như to tướng trong lòng bàn tay, với hy vọng sẽ đổi được cái kẹo to. Bọn trẻ ngồi vây quanh bà hàng kẹo mầm, vừa xem, vừa chờ đến lượt mình, mỗi thằng cầm một nắm tóc rối bù xù. Bà hàng kẹo đỗ quang gánh, mở cái mẹt đậy thúng ra, lấy nồi kẹo mầm và một nắm que tăm để lên mẹt. Tay phải bà ta thoăn thoắt véo kẹo, kéo dài sợi kẹo từ trong nồi ra như làm phép. Tay trái bà ta cầm cái que tăm, mỗi lần hai tay bà chập vào nhau là một đoạn của sợi kẹo lại dính vào đầu que tăm que bên trái. Những sợi kẹo nhỏ như tơ tằm, cứ chập vào lại kéo ra như người biểu diễn một điệu múa. Người xem đến hoa mắt không nhận ra hai tay bà hàng kẹo vừa xoay que tăm vừa dính sợi kẹo vào đầu que nữa. Bọn trẻ chúng tôi đứa nào cũng kêu rằng túm tóc của mình to, bà phải thêm kẹo. Bà hàng kẹo không bao giờ cãi lại bọn trẻ con, bà nhanh miệng làm vừa lòng bọn trẻ bằng cách càng kéo mỏng sợi kẹo ra và chập thêm vào đầu que tăm.
Bà hàng kẹo làm rất nhanh, chỉ một lúc sau, hơn một chục đứa chúng tôi đứa nào cũng có trên tay một que kẹo. Những sợi kẹo xù trên đầu que tăm như một bối bòng bong. Trông thì to xù như một bông hoa mẫu đơn, tưởng có thể ăn suốt ngày cũng không hết được. Nhưng chỉ cần cho vào mồm ngậm lại, xoay một cái là những sợi kẹo tóp lại dính vào nhau, chỉ to bằng cái quả xoan hay cái hạt táo.
Đó là những kỷ niệm của một thời thơ ấu, của lớp người bây giờ đã bạc đầu cả rồi
Rất tiếc, câu hỏi này chưa có lời giải chi tiết. Bạn ơi, đăng nhập và giải chi tiết giúp zix.vn nhé!!!