Qua đèo ngang - Bà Huyện Thanh Quan

Câu hỏi:

Tác giả

- Bà Huyện Thanh Quan (? - ?) tên thật là Nguyễn Thị Hinh, sống ở thế kỉ XIX.
- Quê quán: làng Nghi Tàm, nay thuộc quận Tây Hồ, Hà Nội.
- Chồng bà làm tri huyện Thanh Quan (thuộc Thái Ninh), tỉnh Thái Bình, do đó mà có tên gọi Bà Huyện Thanh Quan.
- Bà là một trong số nữ sĩ tài danh hiếm có trong thời đại ngày xưa, hiện còn để lại sáu bài thơ Đường luật.
- Thơ bà thể hiện lòng yêu mến cảnh quan thiên nhiên, đất nước và tâm sự u hoài trước thế sự đổi thay. Tác phẩm nào của bà cũng buồn thương da diết, trang nhã và rất điêu luyện.
Xem thêm tác giả tại đây

Tác phẩm

1. Tìm hiểu chung
a. Xuất xứ
Bài thơ được sáng tác khi bà từ trên đường từ Bắc Hà vào Huế nhận chức "Cung Trung giáo tập".
b. Bố cục gồm 4 phần: Đề - Thực - Luận - Kết.
- Phần 1 (hai câu đề): Cái nhìn chung về cảnh vật Đèo Ngang
- Phần 2 (hai câu thực): Cuộc sống của con người ở Đèo Ngang
- Phần 3 (hai câu luận): Tâm trạng của tác giả
- Phần 4 (hai câu kết): Nỗi cô đơn đến tột cùng của tác giả
c. Thể loại: Thơ thất ngôn bát cú Đường luật
d. Hoàn cảnh sáng tác
Bài thơ được sáng tác khi bà từ trên đường từ Bắc Hà vào Huế nhận chức "Cung Trung giáo tập".
2. Giá trị nội dung và nghệ thuật
a. Giá trị nội dung
Bài thơ cho thấy cảnh tượng Đèo Ngang thoáng đãng mà heo hút, thấp thoáng của sự sống con người nhưng còn hoang sơ. Đồng thời thể hiện nỗi nhớ nước, thương nhà và nỗi buồn cô đơn thầm lặng của tác giả.
b. Giá trị nghệ thuật
- Thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật
- Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình
- Sử dụng từ láy gợi hình gợi cảm và nghệ thuật đối lập, đảo ngữ.
Sơ đồ tư duy về bài thơ "Qua Đèo Ngang":