Câu hỏi: Ở một loài thực vật, tình trạng hình dạng quả do hai cặp gen A, a và B, b phân li độc lập quy định. Khi trong kiểu gen có mặt đồng thời cả hai alen trội A và B quy định quả dẹt; khi chỉ có một trong hai alen trội A hoặc B quy định quả tròn; khi không có alen trội nào quy định quả dài. Tính trạng màu sắc hoa do cặp gen D, d quy định; alen D quy định hoa đỏ trội hoàn toàn so với alen d quy định hoa trắng. Cho cây quả dẹt, hoa đỏ (P) tự thụ phấn, thu được F1 có kiểu hình phân li theo tỉ lệ: 6 cây quả dẹt, hoa đỏ: 5 cây quả tròn, hoa đỏ: 3 cây quả dẹt, hoa trắng: 1 cây quả tròn, hoa trắng: 1 cây quả dài, hoa đỏ. Biết rằng không xảy ra đột biến và không có hoán vị gen. Theo lí thuyết, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng?
I. Cây P có thể có kiểu gen là $\dfrac{AD}{ad}Bb$
II. Trong số các cây quả dẹt, hoa đỏ ở F1, cây thuần chủng chiếm 20%.
III. Ở F1 có 2 kiểu gen quy định kiểu hình quả tròn, hoa đỏ.
IV. Cho P lai phân tích thì đời con có 4 loại kiểu hình
A. 1
B. 4.
C. 3.
D. 2.
I. Cây P có thể có kiểu gen là $\dfrac{AD}{ad}Bb$
II. Trong số các cây quả dẹt, hoa đỏ ở F1, cây thuần chủng chiếm 20%.
III. Ở F1 có 2 kiểu gen quy định kiểu hình quả tròn, hoa đỏ.
IV. Cho P lai phân tích thì đời con có 4 loại kiểu hình
A. 1
B. 4.
C. 3.
D. 2.
Phương pháp:
Bước 1: Biện luận kiểu gen của P
+ Xét tỉ lệ kiểu hình từng tính trạng, kiểu hình chung của các tính trạng để xem có sự liên kết gen hay không
+ Nếu có thì giả sử 2 cặp bất kì
+ Viết kiểu gen của P
Bước 2: Xét xem có sự HVG hay không
Bước 3: Viết sơ đồ lại và xét các phát biểu.
Cách giải:
- Cây quả dẹt, hoa đỏ tự thụ phấn → có quả dài; có hoa trắng → cây quả dẹt, hoa đỏ P dị hợp về 3 cặp gen: Aa,Bb, Dd
Nếu các gen PLĐL thì tỷ lệ kểu hình phải là (9:6:1)(3:1) # đề bài → 1 trong 2 gen quy định hình dạng và gen quy định màu sắc cũng nằm trên 1 cặp NST
Giả sử cặp gen Aa và Dd cùng nằm trên 1 cặp NST
Tỷ lệ quả dẹt hoa trắng (A-ddB-) = 3/16 → A-dd = (3/16):0,75B- = 0,25 → aabb = 0 → Cây dị hợp đối và liên kết hoàn toàn
Kiểu gen của P: $P:\dfrac{Ad}{aD}Bb\times \dfrac{Ad}{aD}Bb\to \left( 1\dfrac{Ad}{Ad}:2\dfrac{Ad}{aD}:1\dfrac{aD}{aD} \right)(1BB:2Bb:1bb)$
Xét các phát biểu:
I sai.
II sai, dẹt đỏ chiếm 6/16; dẹt, đỏ thuần chủng: $\dfrac{AD}{AD}BB=0\to $ Trong số các cây quả dẹt, hoa đỏ ở F1, cây thuần chủng chiếm 0\%.
III sai, quả tròn đỏ có các kiểu gen: $\dfrac{Ad}{aD}bb;\dfrac{aD}{aD}BB;\dfrac{aD}{aD}Bb.$
IV đúng, cho P lai phân tích:
$\dfrac{Ad}{aD}Bb\times \dfrac{ad}{ad}bb\to \left( 1\dfrac{Ad}{ad}:1\dfrac{aD}{ad} \right)(1Bb:1bb)\to 1\dfrac{Ad}{ad}Bb:1\dfrac{aD}{ad}Bb:1\dfrac{Ad}{ad}bb:1\dfrac{aD}{ad}bb$
→ tỉ lệ kiểu hình: 1 dẹt trắng: 1 tròn đỏ: 1 tròn trắng: 1 dài đỏ.
Bước 1: Biện luận kiểu gen của P
+ Xét tỉ lệ kiểu hình từng tính trạng, kiểu hình chung của các tính trạng để xem có sự liên kết gen hay không
+ Nếu có thì giả sử 2 cặp bất kì
+ Viết kiểu gen của P
Bước 2: Xét xem có sự HVG hay không
Bước 3: Viết sơ đồ lại và xét các phát biểu.
Cách giải:
- Cây quả dẹt, hoa đỏ tự thụ phấn → có quả dài; có hoa trắng → cây quả dẹt, hoa đỏ P dị hợp về 3 cặp gen: Aa,Bb, Dd
Nếu các gen PLĐL thì tỷ lệ kểu hình phải là (9:6:1)(3:1) # đề bài → 1 trong 2 gen quy định hình dạng và gen quy định màu sắc cũng nằm trên 1 cặp NST
Giả sử cặp gen Aa và Dd cùng nằm trên 1 cặp NST
Tỷ lệ quả dẹt hoa trắng (A-ddB-) = 3/16 → A-dd = (3/16):0,75B- = 0,25 → aabb = 0 → Cây dị hợp đối và liên kết hoàn toàn
Kiểu gen của P: $P:\dfrac{Ad}{aD}Bb\times \dfrac{Ad}{aD}Bb\to \left( 1\dfrac{Ad}{Ad}:2\dfrac{Ad}{aD}:1\dfrac{aD}{aD} \right)(1BB:2Bb:1bb)$
Xét các phát biểu:
I sai.
II sai, dẹt đỏ chiếm 6/16; dẹt, đỏ thuần chủng: $\dfrac{AD}{AD}BB=0\to $ Trong số các cây quả dẹt, hoa đỏ ở F1, cây thuần chủng chiếm 0\%.
III sai, quả tròn đỏ có các kiểu gen: $\dfrac{Ad}{aD}bb;\dfrac{aD}{aD}BB;\dfrac{aD}{aD}Bb.$
IV đúng, cho P lai phân tích:
$\dfrac{Ad}{aD}Bb\times \dfrac{ad}{ad}bb\to \left( 1\dfrac{Ad}{ad}:1\dfrac{aD}{ad} \right)(1Bb:1bb)\to 1\dfrac{Ad}{ad}Bb:1\dfrac{aD}{ad}Bb:1\dfrac{Ad}{ad}bb:1\dfrac{aD}{ad}bb$
→ tỉ lệ kiểu hình: 1 dẹt trắng: 1 tròn đỏ: 1 tròn trắng: 1 dài đỏ.
Đáp án A.