Google
Câu hỏi: Cho sơ đồ phả hệ mô tả sự di truyền nhóm máu ABO và một bệnh ở người. Biết rằng gen quy định nhóm máu có 3 alen IA, IB, IO; trong đó alen IA quy định nhóm máu A, alen IB quy định nhóm máu B đều trội hoàn toàn so với alen IO quy định nhóm máu O. Quần thể người cân bằng di truyền về nhóm máu có 36% số người có nhóm máu O và 45% số người có máu A. Bệnh M trong phả hệ là do một trong 2 alen của một gen quy định, trong đó alen trội là trội hoàn toàn. Biết rằng người số 4 không mang alen bệnh M và không phát sinh đột biến mới. Có bao nhiêu nhận định sau đây đúng?
I. Có thể xác định chính xác kiểu gen của 3 người trong phả hệ.
II. Xác suất người số 5 mang máu A là 84%.
III. Xác suất người số 8 mang máu O là 36/169.
IV. Cặp vợ chồng 6 – 7 mong muốn sinh được 1 đứa con trai máu O và không mắc bệnh M. Xác suất thành công là 9/266.
A. 4
B. 3
C. 1
D. 2
I. Có thể xác định chính xác kiểu gen của 3 người trong phả hệ.
II. Xác suất người số 5 mang máu A là 84%.
III. Xác suất người số 8 mang máu O là 36/169.
IV. Cặp vợ chồng 6 – 7 mong muốn sinh được 1 đứa con trai máu O và không mắc bệnh M. Xác suất thành công là 9/266.
A. 4
B. 3
C. 1
D. 2
Phương pháp:
Quần thể cân bằng về hệ nhóm máu ABO có cấu trúc:
(IA +IB +IO)2 = IAIA + IOIO+IBIB +2IAIO+ 2IAIB +2IBIO = 1
Nhóm máu A + nhóm máu O =(IA +IO)2 tương tự với nhóm máu B
Bước 1: Xác định tần số alen
Bước 2: Xác định tỉ lệ en nhóm máu A, tỉ lệ nhóm máu B.
Xác suất kiểu gen của các cá thể. Bước 3: Xét các phát biểu
Cách giải:
Ta thấy người 4 không có alen gây bệnh M $\to $ người 8 nhận alen gây bệnh của mẹ $\to $ Gen gây bệnh là gen lặn trên NST giới tính X.
Quy ước gen M – bình thường, m $-$ bị bệnh.
Xét quần thể bên người đàn ông
${{I}^{O}}{{I}^{O}}=0,36\to {{I}^{O}}=$ $\sqrt{0,36}=0,6$
Mà tỷ lệ nhóm máu A + Tỷ lệ nhóm máu O = (IA +IO)2 = 36% + 45% =81% $\to $ IB +IO = $\sqrt{0,81}$ = 0,9 $\to $ IA = 0,3 ; IB = 0,1
Hay: nhóm máu A + Tỷ lệ nhóm máu O = (0,3IA +0,6IO)2 $\leftrightarrow $ 0,09 IAIA : 0,36IAIO: 0,36 IOIO $\to $ nhóm máu A:
0,09 IAIA: 0,36IAIO $\leftrightarrow \dfrac{1}{5}{{I}^{A}}{{I}^{A}}:\dfrac{4}{5}{{I}^{A}}{{I}^{O}}$
Nhóm máu B + Tỷ lệ nhóm máu $\text{O}={{\left( 0,1{{\text{I}}^{\text{B}}}+0,6{{\text{I}}^{\text{O}}} \right)}^{2}}\leftrightarrow 0,01{{\text{I}}^{\text{A}}}{{\text{I}}^{\text{A}}}:0,12{{\text{I}}^{\text{B}}}{{\text{I}}^{\text{O}}}:0,36{{\text{I}}^{\text{O}}}{{\text{I}}^{\text{O}}}\to $ nhóm máu B:
$0,12{{\text{I}}^{\text{B}}}{{\text{I}}^{\text{O}}}\leftrightarrow \dfrac{1}{13}{{I}^{B}}{{I}^{E}}:\dfrac{12}{13}{{I}^{B}}{{I}^{o}}$
I sai, không thể xác định chính xác kiểu gen của cơ thể nào.
II đúng, xác suất người 5 có nhóm máu A =1- XS sinh con nhóm máu O =
$1-\dfrac{4}{5}{{I}^{A}}{{I}^{O}}\times \dfrac{4}{5}{{I}^{A}}{{I}^{O}}\times \dfrac{1}{4}=\dfrac{21}{25}=84\%$
III đúng, để người số 8 có nhóm máu O thì cặp vợ chồng 3 – 4 phải có kiểu gen: ${{\text{I}}^{\text{B}}}{{\text{I}}^{\text{O}}}\times {{\text{I}}^{\text{B}}}{{\text{I}}^{\text{O}}}$. Người 8 có nhóm máu O với xác suất: $\dfrac{12}{13}{{I}^{B}}{{I}^{o}}\times \dfrac{12}{13}{{I}^{B}}{{I}^{o}}\times \dfrac{1}{4}=\dfrac{36}{169}$
IV đúng,
Xét tính trạng nhóm máu
+ Người 7: có bố mẹ 3 – 4:
$\dfrac{1}{13}{{I}^{B}}{{I}^{B}}:\dfrac{12}{13}{{I}^{B}}{{I}^{O}}\leftrightarrow \dfrac{7}{13}{{I}^{B}}:\dfrac{6}{13}{{I}^{O}}\to \text{ Nguoi }7(B):\dfrac{49}{169}{{I}^{B}}{{I}^{B}}:\dfrac{84}{169}{{I}^{B}}{{I}^{O}}\leftrightarrow \dfrac{7}{19}{{I}^{B}}{{I}^{B}}:\dfrac{12}{19}{{I}^{B}}{{I}^{O}}$
+ Người : có bố mẹ $1-2:\dfrac{1}{5}{{I}^{A}}{{I}^{A}}:\dfrac{4}{5}{{I}^{A}}{{I}^{O}}\leftrightarrow \dfrac{3}{5}{{I}^{A}}:\dfrac{2}{5}{{I}^{O}}\to \text{ Nguoi6 }:\dfrac{9}{25}{{I}^{A}}{{I}^{A}}:\dfrac{12}{25}{{I}^{A}}{{I}^{O}}\leftrightarrow \dfrac{3}{7}{{I}^{A}}{{I}^{A}}:\dfrac{4}{7}{{I}^{A}}{{I}^{O}}$
Để họ sinh con nhóm máu O thì họ phải có kiểu gen dị hợp. Xác suất họ sinh con máu O là:
$\dfrac{12}{19}{{I}^{B}}{{I}^{O}}\times \dfrac{4}{7}{{I}^{A}}{{I}^{O}}\times \dfrac{1}{4}=\dfrac{12}{133}$
Xét tính trạng bệnh M
+ Người 6: XMY
+ Người 7: Có mẹ mang gen bệnh $\to $ người 7: $1{{\text{X}}^{\text{M}}}{{\text{X}}^{\text{M}}}:1{{\text{X}}^{\text{M}}}{{\text{X}}^{\text{m}}}\leftrightarrow 3{{\text{X}}^{\text{M}}}:1{{\text{X}}^{\text{m}}}$
$\to $ XS họ sinh con trai không mắc bệnh M là: $\dfrac{1}{2}Y\times \dfrac{3}{4}{{X}^{M}}=\dfrac{3}{8}$
XS vợ chồng 6 – 7 sinh được 1 đứa con trai máu O và không mắc bệnh M là: $\dfrac{12}{133}\times \dfrac{3}{8}=\dfrac{9}{266}$
Quần thể cân bằng về hệ nhóm máu ABO có cấu trúc:
(IA +IB +IO)2 = IAIA + IOIO+IBIB +2IAIO+ 2IAIB +2IBIO = 1
Nhóm máu A + nhóm máu O =(IA +IO)2 tương tự với nhóm máu B
Bước 1: Xác định tần số alen
Bước 2: Xác định tỉ lệ en nhóm máu A, tỉ lệ nhóm máu B.
Xác suất kiểu gen của các cá thể. Bước 3: Xét các phát biểu
Cách giải:
Ta thấy người 4 không có alen gây bệnh M $\to $ người 8 nhận alen gây bệnh của mẹ $\to $ Gen gây bệnh là gen lặn trên NST giới tính X.
Quy ước gen M – bình thường, m $-$ bị bệnh.
Xét quần thể bên người đàn ông
${{I}^{O}}{{I}^{O}}=0,36\to {{I}^{O}}=$ $\sqrt{0,36}=0,6$
Mà tỷ lệ nhóm máu A + Tỷ lệ nhóm máu O = (IA +IO)2 = 36% + 45% =81% $\to $ IB +IO = $\sqrt{0,81}$ = 0,9 $\to $ IA = 0,3 ; IB = 0,1
Hay: nhóm máu A + Tỷ lệ nhóm máu O = (0,3IA +0,6IO)2 $\leftrightarrow $ 0,09 IAIA : 0,36IAIO: 0,36 IOIO $\to $ nhóm máu A:
0,09 IAIA: 0,36IAIO $\leftrightarrow \dfrac{1}{5}{{I}^{A}}{{I}^{A}}:\dfrac{4}{5}{{I}^{A}}{{I}^{O}}$
Nhóm máu B + Tỷ lệ nhóm máu $\text{O}={{\left( 0,1{{\text{I}}^{\text{B}}}+0,6{{\text{I}}^{\text{O}}} \right)}^{2}}\leftrightarrow 0,01{{\text{I}}^{\text{A}}}{{\text{I}}^{\text{A}}}:0,12{{\text{I}}^{\text{B}}}{{\text{I}}^{\text{O}}}:0,36{{\text{I}}^{\text{O}}}{{\text{I}}^{\text{O}}}\to $ nhóm máu B:
$0,12{{\text{I}}^{\text{B}}}{{\text{I}}^{\text{O}}}\leftrightarrow \dfrac{1}{13}{{I}^{B}}{{I}^{E}}:\dfrac{12}{13}{{I}^{B}}{{I}^{o}}$
I sai, không thể xác định chính xác kiểu gen của cơ thể nào.
II đúng, xác suất người 5 có nhóm máu A =1- XS sinh con nhóm máu O =
$1-\dfrac{4}{5}{{I}^{A}}{{I}^{O}}\times \dfrac{4}{5}{{I}^{A}}{{I}^{O}}\times \dfrac{1}{4}=\dfrac{21}{25}=84\%$
III đúng, để người số 8 có nhóm máu O thì cặp vợ chồng 3 – 4 phải có kiểu gen: ${{\text{I}}^{\text{B}}}{{\text{I}}^{\text{O}}}\times {{\text{I}}^{\text{B}}}{{\text{I}}^{\text{O}}}$. Người 8 có nhóm máu O với xác suất: $\dfrac{12}{13}{{I}^{B}}{{I}^{o}}\times \dfrac{12}{13}{{I}^{B}}{{I}^{o}}\times \dfrac{1}{4}=\dfrac{36}{169}$
IV đúng,
Xét tính trạng nhóm máu
+ Người 7: có bố mẹ 3 – 4:
$\dfrac{1}{13}{{I}^{B}}{{I}^{B}}:\dfrac{12}{13}{{I}^{B}}{{I}^{O}}\leftrightarrow \dfrac{7}{13}{{I}^{B}}:\dfrac{6}{13}{{I}^{O}}\to \text{ Nguoi }7(B):\dfrac{49}{169}{{I}^{B}}{{I}^{B}}:\dfrac{84}{169}{{I}^{B}}{{I}^{O}}\leftrightarrow \dfrac{7}{19}{{I}^{B}}{{I}^{B}}:\dfrac{12}{19}{{I}^{B}}{{I}^{O}}$
+ Người : có bố mẹ $1-2:\dfrac{1}{5}{{I}^{A}}{{I}^{A}}:\dfrac{4}{5}{{I}^{A}}{{I}^{O}}\leftrightarrow \dfrac{3}{5}{{I}^{A}}:\dfrac{2}{5}{{I}^{O}}\to \text{ Nguoi6 }:\dfrac{9}{25}{{I}^{A}}{{I}^{A}}:\dfrac{12}{25}{{I}^{A}}{{I}^{O}}\leftrightarrow \dfrac{3}{7}{{I}^{A}}{{I}^{A}}:\dfrac{4}{7}{{I}^{A}}{{I}^{O}}$
Để họ sinh con nhóm máu O thì họ phải có kiểu gen dị hợp. Xác suất họ sinh con máu O là:
$\dfrac{12}{19}{{I}^{B}}{{I}^{O}}\times \dfrac{4}{7}{{I}^{A}}{{I}^{O}}\times \dfrac{1}{4}=\dfrac{12}{133}$
Xét tính trạng bệnh M
+ Người 6: XMY
+ Người 7: Có mẹ mang gen bệnh $\to $ người 7: $1{{\text{X}}^{\text{M}}}{{\text{X}}^{\text{M}}}:1{{\text{X}}^{\text{M}}}{{\text{X}}^{\text{m}}}\leftrightarrow 3{{\text{X}}^{\text{M}}}:1{{\text{X}}^{\text{m}}}$
$\to $ XS họ sinh con trai không mắc bệnh M là: $\dfrac{1}{2}Y\times \dfrac{3}{4}{{X}^{M}}=\dfrac{3}{8}$
XS vợ chồng 6 – 7 sinh được 1 đứa con trai máu O và không mắc bệnh M là: $\dfrac{12}{133}\times \dfrac{3}{8}=\dfrac{9}{266}$
Đáp án B.