Câu hỏi: Cho phả hệ sau:
Biết bệnh $Mdo1$ gen có $2$ alen quy định, alen trội là trội hoàn toàn, gen quy định nhóm máu có $3$ alen; kiểu gen ${{I}^{A}}{{I}^{A}}$ hoặc ${{I}^{A}}{{I}^{O}}$ quy định máu $A$ ; kiểu gen ${{I}^{B}}{{I}^{B}}$ hoặc ${{I}^{B}}{{I}^{O}}$ quy định máu $B$ ; kiểu gen IAIB quy định nhóm máu $AB$ ; kiểu gen IOIO quy định máu $O.$ Gen quy định bệnh $M$ và gen quy định nhóm máu phân li độc lập. Gia đình người số $6$ và số $8$ có bố, mẹ, em gái – cả $4$ người trong mỗi gia đình đều có nhóm máu khác nhau. Cặp $78$ có nhóm máu khác nhau. Theo lí thuyết, nếu người số $8$ có kiểu gen dị hợp về nhóm máu thì cặp $78$ sinh con có kiểu gen đồng hợp về nhóm máu và không bị bệnh $M$ chiếm
A. $1/16.~$
B. $3/32.~$
C. $3/16.~$
D. $3/8.$
Biết bệnh $Mdo1$ gen có $2$ alen quy định, alen trội là trội hoàn toàn, gen quy định nhóm máu có $3$ alen; kiểu gen ${{I}^{A}}{{I}^{A}}$ hoặc ${{I}^{A}}{{I}^{O}}$ quy định máu $A$ ; kiểu gen ${{I}^{B}}{{I}^{B}}$ hoặc ${{I}^{B}}{{I}^{O}}$ quy định máu $B$ ; kiểu gen IAIB quy định nhóm máu $AB$ ; kiểu gen IOIO quy định máu $O.$ Gen quy định bệnh $M$ và gen quy định nhóm máu phân li độc lập. Gia đình người số $6$ và số $8$ có bố, mẹ, em gái – cả $4$ người trong mỗi gia đình đều có nhóm máu khác nhau. Cặp $78$ có nhóm máu khác nhau. Theo lí thuyết, nếu người số $8$ có kiểu gen dị hợp về nhóm máu thì cặp $78$ sinh con có kiểu gen đồng hợp về nhóm máu và không bị bệnh $M$ chiếm
A. $1/16.~$
B. $3/32.~$
C. $3/16.~$
D. $3/8.$
Phương pháp:
Bước 1: Xét bệnh M xem gen gây bệnh nằm trên NST thường hay giới tính, quy ước gen
Bước 2: Biện luận kiểu gen của cặp $7-8~\to $ kiểu gen có thể có.
Bước 3: Tình yêu cầu đề bài.
Cách giải:
Bố mẹ bình thường sinh con bị bệnh $M\to $ gen gây bệnh nằm trên NST thường và là gen lặn. Quy ước: $M-$ không bị bệnh $M,m-$ bị bệnh $M$.
Xét người 7:
+ Bị bệnh $M:mm$
+ Có bố (2) nhóm máu $AB,do1,2,6,7$ có các nhóm máu khác nhau nên người 1 phải có nhóm máu $O$ thì mới sinh $2 con6,7$ có nhóm máu khác.
(Người $10$ có nhóm máu $O\to $ nhận ${{I}^{O}}$ của bố $6$ )
Vậy người $7$ cũng có thể có kiểu gen ${{I}^{A}}{{I}^{O}}$ hoặc ${{I}^{B}}{{I}^{O}}.$
Xét người 8:
+ Có mẹ bị bệnh: $Mm$
+ Người 3 nhóm máu $A\to $ người 8 có thể là nhóm máu $AB,B,O$ (không giống với người 3)
Người (8) có kiểu gen dị hợp về nhóm máu có thể là: ${{I}^{A}}{{I}^{B}}$ hoặc ${{I}^{B}}{{I}^{O}}.$ (vì gia đình người 8, không có ai có nhóm máu giống nhau).
Xét cặp vợ chồng $7-8:mm$ $(I{{I}^{A}}{{I}^{O}}:$ $I{{I}^{B}}{{I}^{O}})xMm(I{{I}^{A}}{{I}^{B}}:I{{I}^{B}}{{I}^{O}})$
Xét bệnh $M:XS$ họ sinh con không bị bệnh $M:1/2Mm.$
Xét nhóm máu: do cặp $7-8$ không có nhóm máu giống nhau nên không có kiểu gen của $P$ là: ${{I}^{B}}{{I}^{O}}x {{I}^{B}}{{I}^{O}}.$
Với mỗi trường hợp của $P$ : ${{I}^{A}}{{I}^{O}}x {{I}^{A}}{{I}^{B}}; {{I}^{B}}{{I}^{O}}x {{I}^{A}}{{I}^{B}}; {{I}^{A}}{{I}^{O}}x {{I}^{B}}{{I}^{O}}$ đều tạo tỉ lệ kiểu gen đồng hợp là $1/4.$
Vậy tỉ lệ đồng hợp về nhóm máu là: $3x\dfrac{1}{2}x\dfrac{1}{2}x\dfrac{1}{4}=\dfrac{3}{16}$
Vậy xác suất cặp $7-8$ sinh con có kiểu gen đồng hợp về nhóm máu và không bị bệnh $M$ là: $\dfrac{1}{2}Mmx\dfrac{3}{16}=\dfrac{3}{32}$
.
Bước 1: Xét bệnh M xem gen gây bệnh nằm trên NST thường hay giới tính, quy ước gen
Bước 2: Biện luận kiểu gen của cặp $7-8~\to $ kiểu gen có thể có.
Bước 3: Tình yêu cầu đề bài.
Cách giải:
Bố mẹ bình thường sinh con bị bệnh $M\to $ gen gây bệnh nằm trên NST thường và là gen lặn. Quy ước: $M-$ không bị bệnh $M,m-$ bị bệnh $M$.
Xét người 7:
+ Bị bệnh $M:mm$
+ Có bố (2) nhóm máu $AB,do1,2,6,7$ có các nhóm máu khác nhau nên người 1 phải có nhóm máu $O$ thì mới sinh $2 con6,7$ có nhóm máu khác.
(Người $10$ có nhóm máu $O\to $ nhận ${{I}^{O}}$ của bố $6$ )
Vậy người $7$ cũng có thể có kiểu gen ${{I}^{A}}{{I}^{O}}$ hoặc ${{I}^{B}}{{I}^{O}}.$
Xét người 8:
+ Có mẹ bị bệnh: $Mm$
+ Người 3 nhóm máu $A\to $ người 8 có thể là nhóm máu $AB,B,O$ (không giống với người 3)
Người (8) có kiểu gen dị hợp về nhóm máu có thể là: ${{I}^{A}}{{I}^{B}}$ hoặc ${{I}^{B}}{{I}^{O}}.$ (vì gia đình người 8, không có ai có nhóm máu giống nhau).
Xét cặp vợ chồng $7-8:mm$ $(I{{I}^{A}}{{I}^{O}}:$ $I{{I}^{B}}{{I}^{O}})xMm(I{{I}^{A}}{{I}^{B}}:I{{I}^{B}}{{I}^{O}})$
Xét bệnh $M:XS$ họ sinh con không bị bệnh $M:1/2Mm.$
Xét nhóm máu: do cặp $7-8$ không có nhóm máu giống nhau nên không có kiểu gen của $P$ là: ${{I}^{B}}{{I}^{O}}x {{I}^{B}}{{I}^{O}}.$
Với mỗi trường hợp của $P$ : ${{I}^{A}}{{I}^{O}}x {{I}^{A}}{{I}^{B}}; {{I}^{B}}{{I}^{O}}x {{I}^{A}}{{I}^{B}}; {{I}^{A}}{{I}^{O}}x {{I}^{B}}{{I}^{O}}$ đều tạo tỉ lệ kiểu gen đồng hợp là $1/4.$
Vậy tỉ lệ đồng hợp về nhóm máu là: $3x\dfrac{1}{2}x\dfrac{1}{2}x\dfrac{1}{4}=\dfrac{3}{16}$
Vậy xác suất cặp $7-8$ sinh con có kiểu gen đồng hợp về nhóm máu và không bị bệnh $M$ là: $\dfrac{1}{2}Mmx\dfrac{3}{16}=\dfrac{3}{32}$
.
Đáp án B.